روند جدیدی که این روزها به کمک مهندسی مالی در بازارهای مالی و سرمایه‌گذاری به ویژه بازار سرمایه گذاری‌های جایگزین پدیدار شده است، تعریف ابزارهای مهندسی مالی یا ساختار یافته بر مبنای ابزار مشتقه است که نه برای مدیریت ریسک بلکه برای تأمین مالی و ایجاد گزینه‌های سرمایه گذاری جدید توسعه یافته‌اند.
قراردادهای CLN: Commodity Linked Notes
یکی از این ابزارهای جدید قراردادهای CLN: Commodity Linked Notes هستند که در واقع جزء قراردادهای درآمد ثابت دارای اوراق مشتقه طبقه‌بندی می‌شوند (قراردادهای درآمد ثابت دارای اوراق مشتقه مثل اوراق قرضه قابل بازخرید یا اوراق قرضه قابل بازفروش اوراق قرضه‌ای هستند که یک قرارداد اختیار یا یک نوع دیگر قرارداد مشتقه به آنها پیوست شده است و به وصورت یک مجموعه واحد معامله و عرضه می‌شوند) اما بازدهی آنها در طریق اوراق مشتقه (معمولا اختیار خرید) متصل به آنها به بازدهی یک یا سبدی از کالاها متصل است. در نتیجه این اوراق به دلیل طبقه‌بندی جزء اوراق قرضه (اوراق با درآمد ثابت) برای سرمایه گذاران با محدودیت‌های سرمایه گذاری همانند شرکت‌های بیمه و بانک‌ها قابل سرمایه گذاری بوده و در عین حال به آنها دسترسی به ریسک سرمایه گذاری در بازار کالا را می‌دهد.
مدل عملکرد این اوراق به این گونه است که میزان سود علی الحساب یا کوپن آنها مشخص و از اوراق معمول کمتر است (به دلیل وجود اوراق مشتقه) اما میزان اصل پول اگر شاخص و قیمت سبد و یا قیمت تک کالا (دارایی زیرین اختیار خرید) بیشتر از یک مقدار خاص (قیمت اعمال) بالاتر رفت، رشد کرده و بیشتر از مقدار اولیه پرداخت خواهد شد.
این ابزار سرمایه گذاری مناسب برای خریداران در واقع یک ابزار مناسب تأمین مالی برای منتشر کننده‌ها هم هستند، از آنجایی که شرکت منتشر کننده این اوراق یک تولید کننده کالا است با انتشار این اوراق که به ریسک کالای مربوطه متصل هستند توان نقدینگی خود در بازپرداخت این اوراق را به راحتی مدیریت می‌کند.
قراردادهای مشتقه سرمایه گذاری در زنجیره تأمین
یکی دیگر از این ابزارها که در کشور خودمان معرفی شده است قراردادهای مشتقه سرمایه گذاری در زنجیره تأمین Supply Chain Capital Derivatives متعلق به پلتفرم بتاست، این اوراق به سرمایه گذاران دسترسی به سرمایه گذاری در زنجیره تأمین و چرخه عملیات محصولاتی که بازدهی مناسب دارند را می‌دهد این بازدهی ناشی از خرید مواد اولیه بهتر، امکان استفاده از حداکثر ظرفیت تولید و سود ناشی از فروش سریعتر در بازارهای کاراتر مثل بازار آنلاین است.
در واقع این قرارداد به صورت ترکیب یک خرید عمده با قیمت مشخص از بازار Spot محصول (درب کارخانه تولید کننده محصول) و خرده فروشی محصولی به صورت امانی است.
در واقع بخش خرده فروشی به صورت امانی یک قرارداد آتی است که در آن قیمت فروش مشخص است اما دوره زمانی فروش مشخص نیست و به نسبت فروش محصول، با سرمایه گذار تسویه صورت می‌گیرد. ترکیب این خرید در بازار Spot و فروش از طریق قرارداد آتی مهندسی مالی شده یک دسترسی به سرمایه گذاری در چرخه عملیات و زنجیره تأمین محصولات با بازده و سود مناسب را در اختیار سرمایه گذاران قرار می‌دهد.
از طرفی سرمایه پذیر با انتشار این اوراق در پلتفرم بتا با فروش یا پیش فروش محصولات خود به صورت عمده یا از طریق خرید مواد اولیه خود به صورت عمده با سرمایه گذاری انجام شده توسط سرمایه گذار، خود را تأمین مالی کرده است و از آنجایی که این تأمین مالی از طریق فروش محصولات کارخانه یا خرید مواد اولیه کارخانه است و سرمایه گذار در چرخه عملیات مشارکت کرده است مدیریت نقدینگی بازپرداخت قرارداد نیز برای سرمایه پذیر معقول و قابل انجام است، و در ازای این منافع مقدار مناسبی از سود حاصل را به سرمایه گذاران انتقال می‌دهند.