مقدمه
سرمایه‌گذاری در زنجیره تأمین یکی از جدیدترین نوآوری‌های مالی است که به سرمایه‌گذاران فرصت مشارکت در بخش‌های مختلف تأمین، تولید و توزیع محصولات را می‌بخشد. این نوع سرمایه‌گذاری به دلیل تنوع‌بخشی به سبدِ سرمایه‌گذاری و کمک به رشد اقتصادی و ایجاد ارزش در زنجیره تأمین، مورد توجه بسیاری از سرمایه‌گذاران قرار گرفته است. در سال‌های اخیر، این نوع سرمایه‌گذاری به‌ویژه در بازارهای جایگزین، از جمله سرمایه‌گذاری در اوراق مشتقه، به گزینه‌ای جذاب برای کسانی که به دنبال بازدهی بالا در عین کم بودن ریسک هستند، تبدیل شده است.
زنجیره تأمین چیست؟
زنجیره تأمین به مجموعه‌ای از فرآیندها و فعالیت‌های مرتبط با تولید و تحویل محصولات از تولیدکننده به مصرف‌کننده نهایی اطلاق می‌شود. این زنجیره شامل بخش‌هایی مانند تأمین مواد اولیه، تولید، بسته‌بندی، توزیع و فروش است. هدف اصلی در زنجیره تأمین، بهینه‌سازی تمامی این مراحل برای تحویل محصولات به بهترین شکل و با کمترین هزینه به دست مشتریان است.
مفهوم سرمایه‌گذاری در زنجیره تأمین
سرمایه‌گذاری در زنجیره تأمین به معنای تخصیص منابع مالی به بخش‌های مختلف این زنجیره برای بهبود فرآیند تولید و توزیع است. این سرمایه‌گذاری می‌تواند شامل تأمین مالی برای خرید مواد اولیه، بهبود تجهیزات تولید یا تسهیل فرآیندهای توزیع باشد. هدف این نوع سرمایه‌گذاری ایجاد پایداری و افزایش کارایی زنجیره تأمین کسب‌وکار و در نهایت کسب بازدهی برای سرمایه‌گذاران است.
سکوی بتا: نخستین سکوی سرمایه‌گذاری در زنجیره تأمین
یکی از نمونه‌های برجسته در این حوزه، سکوی بتا است. بتا، نخستین سکوی سرمایه‌گذاری جایگزین در زنجیره تأمین، با ارائه اوراقِ مشتقه، شرایطی فراهم آورده است تا سرمایه‌گذاران بتوانند در فرآیندهای مرتبط با تولید و توزیع محصولات، به‌صورت مستقیم و غیر‌مستقیم مشارکت کنند.
این سکو که توسط شرکت بهینه تجارت الکترونیک بی‌دکان راه‌اندازی شده، به کسب‌وکارهای تولیدی و واحدهای نیازمند سرمایه کمک می‌کند تا از روش‌های سنتی تأمین مالی فاصله بگیرند و به‌سرعت مشکل کمبود سرمایه در گردش خود را برطرف سازند. علاوه بر این، سکوی بتا به‌عنوان راهکاری پادتورمی معرفی می‌شود که با تمرکز بر تولید، ارزش‌آفرینی و احیای واحدهای تولیدی به رشد پایدار اقتصادی کمک می‌کند.
مزایای سرمایه‌گذاری در زنجیره تأمین
- تنوع‌بخشی به سبد سرمایه‌گذاری: سرمایه‌گذاری در زنجیره تأمین، به سرمایه‌گذاران این فرصت را می‌دهد تا سبد سرمایه‌گذاریِ خود را به بخش‌های مختلفِ تولید و توزیع محصولات گسترش دهند. این تنوع به کاهش ریسک‌های مرتبط با سرمایه‌گذاری کمک می‌کند.
- پایداری و بهبود زیرساخت‌های تولیدی: سرمایه‌گذاری در زنجیره تأمین از طریق بهبود زیرساخت‌های تولیدی و توزیعی به افزایش بهره‌وری کمک می‌کند. سکوی بتا نیز به‌عنوان یکی از بازیگران اصلی این حوزه، با کمک به احیای واحدهای تولیدی، به توسعه کسب‌وکارها و رونق اقتصاد کمک می‌کند.
- کسب سود از فعالیت‌های واقعی اقتصادی: سرمایه‌گذاری در زنجیره تأمین، بر‌خلاف برخی سرمایه‌گذاری‌های سوری که در پروژه‌های بدون پشتوانه انجام می‌شوند، به فعالیت‌های واقعی اقتصادی مانند تولید و توزیع کالاهای مصرفی مرتبط است. بتا نیز از این طریق بازدهی پایداری را برای سرمایه‌گذاران به ارمغان می‌آورد، زیرا مستقیماً با تولید محصولات و خلق ارزش اقتصادی در سطح کلان ارتباط دارد.
- ارتباط مستقیم با تولید و اشتغال‌زایی: سرمایه‌گذاری در زنجیره تأمین، از جمله در سکوی بتا، به ایجاد اشتغال در بخش‌های مختلف تولید و توزیع کمک کرده و باعث رونق اقتصاد ملی و محلی می‌شود. این نوع سرمایه‌گذاری علاوه بر کسب سود برای سرمایه‌گذاران، به بهبود وضعیت اقتصادی کشور نیز کمک می‌کند.
ابزارهای سرمایه‌گذاری در زنجیره تأمین
▢ اوراق مشتقه: این ابزارها به سرمایه‌گذاران کمک می‌کنند تا در فرآیندهای تولید و توزیع محصولات به‌صورت غیر‌مستقیم نقش‌آفرینی کرده و از نوساناتِ قیمت‌های موادِ اولیه و محصولات سود ببرند. سکوی بتا از این ابزار به‌عنوان یکی از راهکارهای مؤثر برای جذب سرمایه استفاده می‌کند.
▢ صندوق‌های سرمایه‌گذاری مشترک: این صندوق‌ها مخصوصا برای سرمایه‌گذاری در بخش‌های مختلف زنجیره تأمین طراحی شده‌اند. سرمایه‌گذاران می‌توانند با سرمایه‌گذاری در این صندوق‌ها، در پروژه‌های مرتبط با زنجیره تأمین مشارکت کنند.
▢ تأمین مالی جمعی: پلتفرم‌های تأمین مالی جمعی فرصت سرمایه‌گذاری مستقیم در پروژه‌های تولیدی و توزیعی را به سرمایه‌گذاران ارائه می‌کنند. سکوی بتا نیز به‌عنوان یکی از پلتفرم‌های پیشرو، این فرصت را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار داده است تا به‌طور مستقیم در پروژه‌های تولیدی با ارزش افزوده بالا سرمایه‌گذاری کنند.
نمونه‌های موفق سرمایه‌گذاری در زنجیره تأمین
- Yielders در بریتانیا: این پلتفرم، فرصتی برای سرمایه‌گذاران فراهم آورده است تا در پروژه‌های املاک و مستغلات به‌صورت حلال و بدون ربا مشارکت داشته باشند. سرمایه‌گذاران از درآمد اجاره‌ای املاک بهره‌مند می‌شوند که به‌طور شفاف و مطابق با اصول اسلامی تقسیم می‌شود.
- پلتفرم Maydan Capital: این پلتفرم سرمایه‌گذاران را به مشارکت در پروژه‌های فناورانه‌ای که به‌طور مستقیم با زنجیره تأمین و تولید مرتبط هستند، تشویق کرده است. این پلتفرم توانسته است سرمایه‌گذاران زیادی را جذب کرده و به رشد کسب‌وکارهای فناورانه کمک کند.
چالش‌ها و فرصت‌های سرمایه‌گذاری در زنجیره تأمین
سرمایه‌گذاری در زنجیره تأمین با وجود مزایای فراوان، چالش‌هایی نیز دارد. پیچیدگی فرآیندها و نیاز به دانش تخصصی در مورد بخش‌های مختلف زنجیره تأمین از مهم‌ترین چالش‌ها هستند. با این حال، فرصت‌های بسیاری برای سرمایه‌گذاران وجود دارد، به‌ویژه در سکوی بتا که با ارائه راهکارهای نوین، امکان سرمایه‌گذاری ساده‌تر و کارآمدتر را فراهم کرده است. سرمایه‌گذاران نه‌تنها می‌توانند از بازدهی مالی مناسبی بهره‌مند شوند، بلکه با کمک به احیای واحدهای تولیدی، به توسعه پایدار اقتصادی نیز کمک می‌کنند.