طبق تعریف CFA Institute مهمترین ویژگی اوراق مشتقه مالی این است که ماهیت ریسک و بازده و شکل آن را تغییر می‌دهند. با در نظرگرفتن این ویژگی قراردادهای سرمایه گذاری زنجیره تأمین بتا را بررسی کنیم:
ما سه نوع قرارداد سرمایه گذاری در زنجیره تأمین داریم که هر کدام را از این نظر می‌بایست بررسی کنیم:
- آربیتراژ تجارت الکترونیک: با خرید محصول به صورت عمده درب کارخانه یا کسب و کار کوچک و متوسط و خرده فروشی آن برای سرمایه گذار در بازار تجارت الکترونیک با سرعت بالا خلق ثروت می‌کند.
- آربیتراژ تولید: در این حالت محصولات به صورت عمده قبل از تولید توسط سرمایه گذار پیش خرید شده و توسط کانال‌های خود کسب و کار یا کارخانه برای سرمایه گذار خرده فروشی می‌شود .
- آربیتراژ تأمین: در این حالت مواد اولیه مورد نیاز یک شرکت یا کسب و کار کوچک و متوسط توسط سرمایه گذار عمده خریداری شده و با مصرف خرده آنها با سرمایه گذار تسویه می‌شود.
ریسک‌های واقعی این نوع کسب و کار:
- محصولات خریداری شده یا تولید شده با کیفیت مورد نظر تطابق نداشته باشند؛
- تأمین یا تولید محصولات با اشکال مواجه بشود و این امکان از بین برود. ( تولید کننده یا تأمین کننده نکول کنند)؛
- محصولات به فروش نرسد؛
- محصولات به فروش برسند اما فروشنده مبالغ را دریافت نکند ( خریدار نهایی یا مأمور فروش نکول کند)؛
- قیمت محصولات دچار نوسان شوند؛
- ریسک‌های مرتبط با حمل و نقل محصولات و لجستیک.
ریسک قراردادهای سرمایه گذاری در زنجیره تأمین بتا:
ریسک قراردادهای: آربیتراژ تجارت الکترونیک بتا، آربیتراژ تولید بتا و آربیتراژ تأمین بتا، با توجه به اینکه انواع ریسک نکول سرمایه‌پذیر بواسطه صندوق پوشش ریسک بتا و همینطور بواسطه فرمول‌های مهندسی مالی و مدیریت ریسک پوشش داده شده و کیفیت محصولات و غیره توسط پلتفرم بتا در استانداردسازی قرارداد کنترل و نظارت شده است و با ثابت کردن قیمت خرید عمده و خرده فروشی، تنها ریسک قرارداد این است که زمان سررسید قطعی نبوده و دچار نوسان است و سرمایه گذارمی‌بایست با دقت سبدی را از این قراردادها انتخاب کند که با ریسک مناسب بازده قابل توجهی اخذ نماید.
اگر بخواهیم بصورت فنی‌تر و در ادبیات مهندسی مالی در رابطه با قراردادهای سرمایه گذاری در زنجیره تأمین بتا صحبت کنیم این نوع از قراردادها نوعی قراردادهای اوراق مشتقه هستند که همه ریسک های دیگر را پوشش داده (Hedge) به حالت Short θ تبدیل کرده است.
مقایسه قرارداد مشتقه با گواهی مشارکت تأمین سرمایه جمعی:
قراردادهای بتا قرارداد مشتقه سرمایه‌گذاری هستند و از نظر ویژگی‌های زیر با قرارداد تأمین سرمایه جمعی متفاوت هستند:
- اندازه هر قرارداد سرمایه‌گذاری در زنجیره تأمین بتا به میزانی است که چرخه عملیات کسب و کار قابل انجام باشد؛ قراردادهای تأمین مالی جمعی معمولا اندازه‌ای دارند که سرمایه‌گذاری در آنها برای عموم به راحتی باشد و اندازه آن مستقل از چرخه عملیات است.
- در قراردادهای سرمایه‌گذاری در زنجیره تأمین بتا؛ ماهیت همه قراردادها به صورت خرید عمده محصولات و خرده فروشی همان محصولات توسط ضامن خرده فروشی (نهادی از خود سرمایه پذیر یا شرکای تجاری پلتفرم بتا) است و هیچ حالت و فرمت دیگری ندارد که در قراردادهای تأمین مالی جمعی معمولا به این صورت نیست.
- در قراردادهای سرمایه گذاری زنجیره تأمین بتا؛ سرمایه گذار به صورت واقعی مالک محصولات خریداری شده است و در صورت عدم رضایت از سرعت فروش بعد از گذشت دوره زمانی برآورد شده و مهلت زمانی این اختیار را دارد که محصولات خود را بعد از پرداخت هزینه‌های مرتبط با انبارداری و غیره از انبار برداشت کند.
- قراردادهای تأمین سرمایه جمعی معمولا به صورت درآمد ثابت (Fixed Income) است و به ندرت به صورت (Equity) و مشارکتی هستند. اما قراردادهای سرمایه گذاری در زنجیره تأمین بتا ماهیت مهندسی مالی شده و اوراق مشتقه (Derivatives) دارند و به صورت مشارکت در کسب و کار با ریسک محدود و پوشش داده شده تعریف می شوند.
