بتا در رسانه
اگرچه تبلیغات رسانهای و فرهنگسازی و نیز اثرات ناشی از تحریم و ممنوعیتهای وارداتی، بازار ایران را تشنه تولید ملی با کیفیت کرده اما رکود، تورم، تحریم، هدر رفت سرمایهها و تولید گریز بودن اقتصاد ایران و شاید چند ده علت دیگر موجب شده تا سرمایه در گردش تولیدکنندگان کوچک و متوسط در سالهای اخیر روندی کاهشی داشته و در نتیجه توجیه اقتصادی تولید کاهش یابد. با وجود این، استارتآپها در چنین بن بستهایی با ابتکاراتی که انجام میدهند در نهایت راهکاری قابل اتکا را به طرفین ارائه میکنند.
به گزارش «دنیایاقتصاد»، با ارائه ابتکاری از یک استارتآپ، پلتفرمی برای تامین سرمایه SMEها یا همان شرکتهای کوچک و متوسط ایجاد شده است که اگرچه هنوز کد نویسیهای آن تکمیل نشده اما متقاضیان زیادی دارد و برخی از آنها موفق شدهاند تا از ظرفیتهای موجود در این پلتفرم استفاده بهینه کنند.
رئیس هیاتمدیره و بنیانگذار پلتفرم سرمایهگذاری در زنجیره تامین «بتا» ابتدا درباره سوابق حرفهای خود گفت: مدت زمان زیادی در حوزه سرمایهگذاریهای جایگزین (آلترناتیو) و مهندسی مالی کار کرده و مشاوره میدادم و بعد از مدتی گروهی را ایجاد کردیم و در نهایت حدود ۲ سال پیش طرح بتا را به صورت ونچر بیلدینگ (کارخانه کسب و کار جسورانه) آغاز کردیم. این مدل، از مدلهای بیزینسهای استارتآپی است که به جای اینکه خیلی پر ریسک جلو برویم، با شبیهسازی بیزینس مدلهای برنده و انتخاب مدلهای با تطابق بالا با بازار فعلی، شانس عدمموفقیت استارتآپ را به طور قابلتوجهی پایین میآوریم.
امیررضا شفاعت در خصوص چگونگی شکلگیری ایده پلتفرم سرمایهگذاری در زنجیره تامین بتا بیان کرد: زمانی که مشاور مالی و سرمایهگذاری شرکتهای SME (کوچک و متوسط) بودم دیدم که چطور در وصول مطالبات و جذب نقدینگی و تزریق سرمایه مشکل دارند. این شرکتها که اغلب بسیار خلاق نیز هستند، نمیتوانند نقدینگی جذب کنند و برای مدیریت سرمایه در گردش مشکل دارند. از سوی دیگر در صورت حمایت مالی، و وجود نقدینگی کافی به دلیل توسعه محصولات با ارزش افزوده بالا، بازدهی خوبی دارند. این دقیقا همان چیزی است که انتظار داریم تورم را کاهش دهد.
وی در همین خصوص ادامه داد: اگرچه تولید یکی از راهکارهای کاهش تورم است اما مردم برای حفظ ارزش پول خود به خرید و فروش خودرو، سکه و دلار و… روی آوردهاند به امید اینکه سود مناسبی به دست آورند اما گاهی بخش زیادی از سرمایه خود را از دست میدهند. بنابراین به این نتیجه رسیدیم که باید راهکاری ارائه دهیم تا پول مردم را به سمت تامین سرمایه زنجیره و شرکتهای کوچک و متوسط هدایت کنیم تا علاوه بر اینکه مردم یا سرمایهگذاران بتوانند به سود واقعی حاصل از ارزش افزوده تولید برسند؛ به تولید ملی کمک کرده و در نهایت خدمتی به اقتصاد کشور نیز کرده باشیم.
این فعال حوزه استارتآپ خاطرنشان کرد: از این رو پلتفرم سرمایهگذاری در زنجیره تولید بتا را طراحی و آزمایش کردیم. از ابتدای سال ۱۴۰۱ به صورت محصول اولیه نگهبان، آغاز به فعالیت کرد. استقبال از آن آزمایش، بسیار زیاد بود و این درحالی است که کدنویسیها هنوز کامل نشده است. البته در حال حاضر تعداد زیادی از کسب و کارهای کوچک و متوسط از آن استفاده میکنند.
نوآوری با استفاده از تیم مهندسی مالی
وی در ادامه گفت: بنابراین این پلتفرم دو گروه مخاطب دارد که شامل مردم و سرمایهگذاران و بنگاههای کوچک و متوسط در سراسر زنجیرههای مختلف تامین و عرضه محصولات و خدمات خواهد بود. نوآوری ما در استفاده از یک تیم مهندسی مالی است و کارهای محاسبات ریاضی قوی داریم. قراردادهای خدماتی بتا به زنجیره عرضه را طوری با مهندسی مالی و به کمک ریاضیات پیشرفته مالی طراحی کردیم که کلیه ریسکهای زنجیره تبدیل به ریسک سررسید شده و با توجه به مطالعات، برای سرمایهگذاران هم قابل درک و هم قابل مدیریت است. بنابراین از این طریق سرمایهگذاری در زنجیره تامین محصولات و خدمات برای سرمایهگذاران از طریق این نوآوری قابل حصول شده است.
شفاعت در مثالی اظهار کرد: فرض کنید ما محصولی را یکهزار تومان به صورت عمده خریده باشیم و بخواهیم ۱۲هزار تومان در سطح خردهفروشی عرضه کنیم، اگر پول حاصل از فروش این محصول در سه ماه برگردد، سرمایهگذار حدود ۷درصد ماهانه سود کرده و اگر در چهار ماه برگردد حدود ۵درصد ماهانه و اگر در پنج ماه برگردد حدود ۴درصد ماهانه سود کرده است. بنابراین سرمایهگذار خود باید بررسی دقیقتری داشته باشد تا قرارداد بهتری ببندد. وی در ادامه به مجوزهایی که نیاز است برای تبدیل این استارتآپ به محصول دانشبنیان کسب کنند اشاره کرد و گفت: امیدواریم هر چه زودتر مجوزهای این کسب و کار را از فرابورس و نهادهای ذیربط دریافت کنیم. البته برخی از مجوزها با نوع کسب و کار ما همخوانی ندارد. مثلا مجوز سکوی تامین مالی جمعی برای شرایط این نوآوری و تامین مالی زنجیره به صورت سرمایهگذاری در زنجیره تامین مناسب نیست. همچنین شرایط مجوزهایی همچون مجوز نهادهای پشتیبان و شرکت خدمات مدیریت زنجیره تامین باید بهگونهای برای شرکتهای نوآور در این زمینه تسهیل شود تا ما بتوانیم به شرکتهای کوچک و متوسط در طول زنجیرههای مختلف بهترین کیفیت خدمات را ارائه دهیم. شفاعت در پایان تاکید کرد: ما نباید آنچنان درگیر بوروکراسی شویم که از فعالیت اصلی خود باز بمانیم. اگر معاونت علمی ریاست جمهوری تفاهمنامهای با فرابورس داشته باشند که ما شرکتهای نوآور حوزه تامین سرمایه زنجیره ضلع سوم آن باشیم میتوانیم به طور بهتری فعالیت داشته و مشکلات زیادی از تولید را رفع کنیم و یک سکوی تامین سرمایه زنجیره برای شرکتهای کوچک و متوسط با همکاری یکدیگرتشکیل دهیم.
شفاعت گفت: روش کار به این صورت است که ما به نمایندگی از سرمایهگذار، محصول را به طور عمده بعد از تولید خریداری میکنیم یا قبل از تولید، پیش خرید میکنیم و پس از تولید، از طریق همان شرکت یا زیرساختها به نمایندگی از سرمایهگذاران در طول زنجیره به مشتریان نهایی خردهفروشی میکنیم. در ادامه قیمت محصول توسط روشهای مهندسی مالی از پیش تعیین شده و سود سرمایهگذار، همان مابه التفاوت قیمت عمده و خردهفروشی خواهد بود. وی تاکید کرد: تنها نکتهای که سرمایهگذار باید دقت کند این است که در این پلتفرم باید خودش تصمیم بگیرد که کدام قرارداد را میخواهد. مسلم است که باید روی محصولی سرمایهگذاری کند که پیشبینی میکند، آن کارخانه مدیریت موثرتری داشته و سرعت فروش و گردش عملیات آن در طول زنجیره سریعتر خواهد بود تا در نتیجه سود بیشتری به دست آورد. سرمایهگذار لازم است بررسی کند کدام شرکت کارآتر است و محصولش خواهان بیشتری داشته و فرآیند خردهفروشی سریعتر انجام میشود.