برای آن‌دسته از افرادی که به دنبال یک روش غیر مستقیم و مطمئن برای سرمایه‌گذاری هستند، صندوق سرمایه‌گذاری بهترین گزینه است. خیلی اوقات، افراد به دلایل مختلفی مانند نداشتن زمان کافی، نداشتن دانش مورد نیاز درباره بازارهای مختلف سرمایه، داشتن شغل دیگر و… نمی‌توانند خودشان اقدام به سرمایه‌گذاری کنند. اینجاست که می‌توانند از واسطه‌ای کاربلد به نام صندوق سرمایه‌گذاری استفاده کنند. شما با سپردن سرمایه مازاد خود به این صندوق‌ها، می‌توانید بهینه‌ترین سود را به دست آورید.
البته لازمه رسیدن به سود مطلوب از طریق صندوق‌های سرمایه‌گذاری مختلف، انتخاب بهترین گزینه است. به همین دلیل، ضروری است تا با وظایف صندوق سرمایه‌گذاری آشنا باشید. ما در این مطلب، قصد داریم به بررسی ارکان مختلف یک صندوق سرمایه‌گذاری و وظایف مربوط به هر کدام بپردازیم.
ارکان صندوق سرمایه‌گذاری کدامند؟
یکی از موارد مهمی که باید به آن توجه کنید، این است که پیش از انتخاب هر صندوق، حتما اساسنامه و امیدنامه آن صندوق را مطالعه کنید. این دو مورد، اطلاعات بسیار مفیدی در اختیارتان می‌گذارند که برای یک انتخاب هوشمندانه می‌تواند موثر باشد. یک صندوق سرمایه‌گذاری برای انجام وظایف درست خود به یک‌سری از ارکان نیاز دارد که هر کدام از آن‌ها هم باید در راستای اهداف آن صندوق، وظایفی را انجام دهند. این وظایف شامل دو بخش نظارتی و اجرایی می‌شوند. ارکان یک صندوق عبارتند از:
- مجمع صندوق
- مدیر صندوق
- کارگزار صندوق
- متولی صندوق
- حسابرس
- ضامن نقدشوندگی
وظایف صندوق سرمایه‌گذاری در هر رکن چیست؟
همانطور که گفتیم، هر کدام از ارکان یک صندوق، بایستی در راستای اهداف صندوق سرمایه‌گذاری و داشتن بهترین عملکرد، مجموعه وظایف خود را به‌درستی انجام دهند. از طرفی، شما به‌عنوان یک سرمایه‌گذار، باید با هر رکن و وظایف آن، حداقل در حد مختصری آشنایی داشته باشید تا بتوانید به‌طور معقول، سطح انتظارات خود را از صندوق مورد نظرتان مشخص کنید. بنابراین در ادامه به بررسی هر رکن و وظایف آن می‌پردازیم.
مجمع صندوق
بالاترین رکن یک صندوق سرمایه‌گذاری، مجمع صندوق است. این بخش، وظایف مهمی از جمله تعیین مدیر صندوق، ضامن، حسابرس و متولی صندوق را دارد. اما اصلا مجمع صندوق چه کسانی هستند؟ دارندگان حداقل نصف به علاوه یک واحد از سرمایه‌گذاری ممتاز که حق رای دارند، مجمع صندوق را تشکیل می‌دهند. واحد سرمایه‌گذاری ممتاز به بخشی از سرمایه اولیه می‌گویند که توسط موسسان صندوق تامین می‌شود و بعد از تامین همین مبلغ است که به صندوق، مجوز عرضه عمومی داده خواهد شد. مابقی سرمایه اولیه، بعد از به‌دست‌آوردن این مجوز تامین می‌شود.
مدیر صندوق
رکن اجرایی یک صندوق سرمایه‌گذاری، مدیر صندوق است که نقش مهمی در پیشبرد اهداف صندوق و همچنین سرمایه‌گذاران دارد. مدیر صندوق می‌تواند یک یا چندین نفر را به‌عنوان مدیران سرمایه‌گذاری، تعیین و معرفی کند تا به نمایندگی از طرف او، وظایفی را انجام دهند. این وظایف شامل تصمیم‌گیری در رابطه با خرید، فروش یا حفظ مالکیت دارایی‌های صندوق و البته در چارچوب مقررات است. به دلیل اهمیت مدیران سرمایه‌گذاری، لازم است تا صلاحیت آن‌ها توسط سازمان بورس تایید شود. وظایف یک مدیر صندوق عبارت است از:
- انجام عملیات و نمایندگی صندوق
- ارائه گزارش‌های پیش‌بینی‌شده به حسابرس، متولی و سازمان بورس
- انتشار اطلاعات مربوط به بخش اطلاع‌رسانی اساسنامه در سایت صندوق برای آگاهی عموم
- ارائه توصیه‌ها و تصمیمات مالی آگاهانه
- تصمیم‌گیری در رابطه با پرتفوی صندوق
- نگهداری از رویدادهای مالی مربوط به صندوق و ثبت آن‌ها
کارگزار صندوق
کارگزاران صندوق، کسانی هستند که از بین افراد دارای مجوز و تایید‌شده از طرف سازمان بورس، توسط مدیر صندوق انتخاب می‌شوند. کارگزار موظف است تا عملیات مربوط به سهام و معاملات پذیرفته‌شده از سمت سازمان بورس را انجام دهد و در ازای آن، کارمزد دریافت کند.
متولی صندوق
همانطور که گفتیم، متولی توسط مجمع صندوق انتخاب می‌شود و یکی از ارکان نظارتی است. شما می‌توانید هویت متولی صندوق را در سایت مربوط به هر صندوق و امیدنامه آن چک کنید. وظایف متولی صندوق عبارتند از:
- نظارت مداوم بر عملکرد مدیر و ضامن نقدشوندگی صندوق
- پیشنهاد یک حسابرس برای صندوق به مجمع
- بررسی و تایید حساب‌های بانکی ایجاد‌شده توسط مدیر
- اقامه هر نوع دعوی کیفری علیه صندوق؛ به‌عنوان وکیل و نماینده سرمایه‌گذاران
حسابرس
حسابرس هم یکی دیگر از ارکان نظارتی صندوق است و همانطور که اشاره کردیم، توسط متولی معرفی می‌شود. البته متولی باید این فرد را از بین مؤسسات حسابرسی که معتمد سازمان بورس هستند، معرفی کند. وظایف حسابرس، طبق اساسنامه صندوق مشخص می‌شوند و مدت فعالیت او هم توسط مجمع صندوق تعیین می‌شود. به‌طور خلاصه، وظایف یک حسابرس به شرح زیر هستند:
- بررسی و اظهارنظر درباره صورت‌های مالی ششماهه و سالانه ارائه‌شده توسط مدیر صندوق؛
- بررسی روش‌ها و اصول مدیر و متولی هنگام اجرای وظایفشان؛
- ارائه پیشنهادهای مرتبط در صورت مشاهده ضعف اجرایی توسط مدیر و متولی؛
- ارائه گزارش‌های حسابرسی برای صورت‌هاي مالي ششماهه و سالانه صندوق، با رعايت استانداردهاي ملی حسابداری و همینطور استانداردهای حسابرسی.
ضامن نقدشوندگی
از مهم‌ترین ارکان یک صندوق، ضامن نقدشوندگی است. البته این مورد، برخلاف اهمیتی که دارد، اختیاری است و برخی از صندوق‌ها به‌دلیل تحمیل هزینه‌های مازاد، این رکن را ندارند. ضامن نقدشوندگی از طریق امیدنامه صندوق به عموم، معرفی و توسط مجمع هم تعیین می‌شود. در شرایطی که صندوق برای ابطال واحدهای سرمایه‌گذاری متقاضیان یا انجام پرداخت‌ها طبق اساسنامه، نقدینگی کافی ندارد، ضامن نقدشوندگی اهمیت پیدا می‌کند. در واقع وظیفه آن، تامین نقدینگی کافی در چنین شرایطی است. قابل ذکر است که مزیت ضامن نقدشوندگی برای صندوق‌ها، کاهش ریسک نقدشوندگی گواهی‌های صندوق سرمایه‌گذاری است.
سخن پایانی
پیشبرد اهداف یک صندوق سرمایه‌گذاری و به همراه آن، پیشبرد اهداف شما به‌عنوان کسی که سرمایه خود را در اختیار این صندوق‌ها گذاشته است، در گرو ارکان صندوق است. ارکان یک صندوق هم زمانی بهترین عملکرد را خواهند داشت که به وظایف خود، به‌درستی عمل کنند. از طرفی هم، شما به‌عنوان یک سرمایه‌گذار در چنین صندوق‌هایی، لازم است تا با ارکان صندوق و وظایف آن‌ها آشنا باشید تا بتوانید آگاهانه انتخاب کنید.
ما در این مطلب به بررسی مهم‌ترین ارکان و وظایف صندوق سرمایه‌گذاری پرداختیم تا در این مسیر، اندکی راهنمای شما باشیم. در صورتی که می‌خواهید اطلاعات بیشتری درباره صندوق‌های سرمایه‌گذاری به دست آورید، می‌توانید به سایت بتا مراجعه کنید.
